Rối loạn nội tiết tố được xem là bệnh phụ khoa phổ biến nhiều chị em gặp phải, tuy nhiên hầu hết chị em đều chưa có đủ cho mình kiến thức về tình trạng rối loạn nội tiết này. Hãy cùng tìm hiểu về căn bệnh này và các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra, hướng dự phòng và khắc phục tốt nhất.

Rối loạn nội tiết tố nữ là gì? Đối tượng dễ gặp phải

Trong cơ thể có các tuyến sản xuất hormone giúp điều hòa nhiều hoạt động khác nhau. Các tuyến nội tiết chính bao gồm: vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến giáp trạng, tuyến cận giáp, tuyến tùng, tuyến tụy, tuyến thượng thận, tuyến ức,…

Ở nữ giới, nội tiết tố được đề cập nhiều nhất là là estrogen – một loại hormone sinh dục do được tiết ra từ buồng trứng, tuyến thượng thận, nhau thai,… Hormone này đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với chị em phụ nữ, từ sắc đẹp đến sức khỏe và sinh lý.

Rối loạn nội tiết tố nữ hay mất cân bằng nội tiết tố nữ là tình trạng có quá nhiều hormone estrogen (cường nội tiết tố nữ) hoặc quá ít hormone (thiếu hụt nội tiết tố nữ).

Tình trạng rối loạn kéo dài có thể gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sắc đẹp, sức khỏe và đời sống vợ chồng của các chị em phụ nữ. Vì vậy khắc phục tình trạng bệnh này sớm nhất là vô cùng cần thiết để chị em có hạnh phúc trọn vẹn nhất.

Rối loạn nội tiết tố có thể gặp ở các chị em phụ nữ ở bất kì độ tuổi nào với hai trường hợp phổ biến là suy giảm nội tiết tố hoặc rối loạn nội tiết tố.

Trường hợp suy giảm nội tiết tố nữ:

• Chị em gặp các vấn đề liên quan đến buồng trứng: Hormone nội tiết tố nữ estrogen được tiết ra chủ yếu ở buồng trứng, vì vậy khi phụ nữ bị teo buồng trứng hoặc thực hiện phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng thì sẽ xảy ra thiếu hụt nội tiết tố trầm trọng.
• Giai đoạn tiền mãn kinh: Phụ nữ sau tuổi 30 sẽ gặp các vấn đề suy giảm nội tiết tố do buồng trứng suy giảm chức năng, giảm sản sinh ra hormone estrogen tuy nhiên chỉ giảm ở mức độ không đáng kể. Đến độ tuổi tiền mãn kinh (khoảng ngoài 40 tuổi) thì mức độ suy giảm ngày càng nhanh và mạnh hơn gây đảo lộn cuộc sống, ảnh hưởng đến sức khỏe, sắc đẹp và hạnh phúc của chị em.
• Phụ nữ độ tuổi mãn kinh: Khoảng sau 50 tuổi buồng trứng ngừng sản xuất estrogen, số lượng hormone được sản sinh ra trong cơ thể lúc này chỉ còn 10% so với lượng hormone thời trẻ. Các dấu hiệu do thiếu hụt nội tiết tố lúc này càng biểu hiện rõ nét hơn.

Phụ nữ mắc chứng suy giảm nội tiết tố dễ dàng cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, khó kiểm soát cảm xúc, có sự thay đổi về nhan sắc, vóc dáng và còn có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp, loãng xương…

Trường hợp rối loạn nội tiết tố nữ:

• Phụ nữ sau sinh: Khi mang bầu, hàm lượng estrogen tăng cao để bảo vệ thai nhi, đến khi em bé chào đời, estrogen lại nhường chỗ cho prolactin (hormone bài tiết sữa), do vậy các mẹ sau sinh thường gặp phải tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ.
• Kinh nguyệt thất thường: Chu kỳ ngắn hoặc dài hơn bình thường.
• Chị em sử dụng các biện pháp tránh thai: Thuốc tránh thai, que ngừa thai,… có thành phần ức chế nội tiết của cơ thể đều có nguy cơ gặp phải rối loạn nội tiết tố nữ.

Nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ

Có nhiều nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ, trong đó các nguyên nhân phổ biến có thể kể đến:

• Tuổi tác: Rối loạn nội tiết tố có thể xảy ra cùng lúc với quá trình lão hóa tự nhiên của thời gian, lúc này buồng trứng suy giảm hoạt động nên lượng hormone sản sinh ra trong cơ thể không còn được như thời trẻ. Giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh là lúc nội tiết tố bất thường nhất.
• Sinh nở: Khi phụ nữ mang thai, nội tiết tố đặc biệt tăng lên giúp bảo vệ thai nhi, nhưng sau khi sinh nội tiết tố lại nhường chỗ cho hormone khác dẫn đến mất cân bằng nội tiết. Sau sinh là khoảng thời gian khá khó khăn với các bà mẹ vì sự thay đổi về mọi mặt. Đây cũng là lý do khiến nhiều mẹ sau sinh bị căng thẳng, thậm chí là trầm cảm.

• Căng thẳng kéo dài: Căng thẳng, stress thường xuyên và kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sản sinh hormone trong cơ thể, đặc biệt là hormone estrogen. Chị em thường gặp phải căng thẳng khi không cân bằng được giữa công việc và gia đình. Vì thế, nếu đã có chồng, hãy chia sẻ với chồng nhiều hơn để giải tỏa những áp lực trong lòng.
• Chế độ ăn uống: Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng nếu lượng chất béo trong cơ thể dưới 22% thì buồng trứng sẽ không sản xuất estrogen và gây ra mãn kinh sớm. Do vậy chế độ ăn uống hợp lý và đầy đủ chất dinh dưỡng là vô cùng cần thiết đối với chị em phụ nữ.
• Tiếp xúc với chất độc hại: Các chị em sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều chất độc hại như thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, hóa chất phòng nghiên cứu có thể bị rối loạn nội tiết.
• Sử dụng thuốc tránh thai, các sản phẩm tránh thai: Thuốc tránh thai khẩn cấp, thuốc ngừa thai, que tránh thai,… đều sẽ can thiệp đến nội tiết trong cơ thể gây giảm progesterone từ đó gây mất cân bằng hormone.

Triệu chứng nhận biết rối loạn nội tiết tố

Rối loạn nội tiết tố nữ là bệnh phổ biến có thể ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh lý và hạnh phúc của nhiều chị em phụ nữ, do đó phát hiện bệnh sớm và có phương án điều trị là điều vô cùng cần thiết. Các triệu chứng bệnh dễ dàng nhận thấy có thể kể đến:

Chu kỳ kinh nguyệt thay đổi bất thường

Chu kỳ kinh nguyệt chính là hoạt động của cơ thể liên quan mật thiết với nội tiết tố nữ, khi chu kỳ kinh nguyệt quá ngắn hoặc quá dài hơn bình thường chính là dấu hiệu chứng tỏ bạn đang bị rối loạn nội tiết.

Có nhiều nguyên nhân khác có thể khiến chu kỳ kinh nguyệt bất thường như stress, căng thẳng, thiếu ngủ trong thời gian dài,… Tuy nhiên rối loạn nội tiết là nguyên nhân cơ bản nhất bạn cần chú ý.

Mắc các bệnh lý phụ khoa

Viêm nhiễm phụ khoa có thể là dấu hiệu nhận biết rối loạn nội tiết tố vì lúc này các hormone bị gián đoạn ảnh hưởng đến tiết dịch nhầy ở thành âm đạo. Thành âm đạo mất tính bảo vệ sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn, vi nấm tấn công gây các bệnh lý phụ khoa.

Huyết áp cao

Ngoại trừ những trường hợp người có tiền sử bệnh huyết áp cao thì những trường hợp phụ nữ có huyết áp cao bất thường cần được đặc biệt lưu ý vì có thể nguyên nhân liên quan đến rối loạn nội tiết.

Tâm lý thay đổi thất thường

Cảm giác mệt mỏi, thất vọng, lo lắng, căng thẳng, stress, áp lực,… kéo dài mà không rõ nguyên nhân cụ thể có thể do rối loạn nội tiết gây ra. Ở trường hợp này, cơ thể tăng sản sinh serotonin – hormone ảnh hưởng đến tâm trạng, cảm xúc giảm khiến chị em dễ rơi vào tâm lý tiêu cực kéo dài..

Giảm ham muốn tình dục

Khi estrogen và progesterone bị thay đổi, rối loạn sẽ làm giảm ham muốn tình dục và cảm giác khoái cảm ở phụ nữ. Cùng với đó trạng thái tâm lý tiêu cực, sức khỏe suy giảm cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến ham muốn của chị em, từ đó ảnh hưởng đến hạnh phúc vợ chồng.

Thay đổi trên làn da

Nám da có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau tuy nhiên rối loạn nội tiết là nguyên nhân phổ biến cần được lưu ý. Bình thường nội tiết tố nữ sẽ duy trì độ đàn hồi, sự mịn màng, độ ẩm cho da,…

Tuy nhiên khi mắc các bệnh rối loạn nội tiết, da sẽ khô, sạm, xuất hiện các vết nám ảnh hưởng đến sắc đẹp và sự tự tin của chị em phụ nữ.

Tăng cân bất thường

Nếu chị em đột nhiên tăng cân không rõ lý do, mỡ tập trung nhiều ở vùng hông, eo và đùi thì có thể nghĩ đến lý do rối loạn nội tiết. Vì estrogen là hormone giúp cho chị em phụ nữ có cơ thể cân đối, đường cong quyến rũ.

Khi estrogen suy giảm, cortisol và insulin (hormone kích thích sự thèm ăn) tăng sẽ khiến chị em thấy thèm ăn, ăn nhiều và tăng cân mất kiểm soát.

Rối loạn nội tiết phải làm sao? Cách khắc phục và điều trị

Để khắc phục và điều trị bệnh rối loạn nội tiết tố nữ, chị em có thể tham khảo các phương pháp dưới đây:

Điều trị bằng thuốc

Nhiều trường hợp rối loạn nội tiết tố gây nên những vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe. Lúc này chị em không nên chủ quan mà cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám chuyên sâu về nội tiết sớm nhất.

Một vài xét nghiệm sẽ được tiến hành nhằm giúp bác sĩ đánh giá chính xác biến động hormone trong cơ thể. Đồng thời cũng giúp xác định nguyên nhân gây bệnh một cách rõ ràng nhất.

Sau khi đã có kết luận cụ thể, tùy vào tình hình hiện tại, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận liệu người bệnh có phải dùng đến thuốc hay không. Nếu cầu thiết, liệu pháp thay thế hormone sẽ được áp dụng. Đây là hình thức đưa estrogen, progesterone từ bên ngoài vào, nhằm bổ sung lượng hormone thiếu hụt.

Việc dùng thuốc bổ sung hormone sẽ được kết hợp với thuốc an thần, viên uống bổ sung vitamin và một số loại thực phẩm chức năng để nâng cao hiệu quả điều trị.

Điều trị không dùng thuốc

Chính là sự thay đổi về chế độ ăn uống, sinh hoạt, vận động, nghỉ ngơi nhằm giúp cơ thể lấy lại trạng thái cân bằng nội tiết tố.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe, phòng tránh bệnh tật. Khi gặp phải tình trạng rối loạn nội tiết, bên cạnh việc tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh nên xây dựng cho mình chế độ ăn uống hợp lý, đủ chất.

• Uống đủ nước mỗi ngày từ 1.5 – 2 lít giúp điều hòa hormone cortisol hiệu quả nhất, bạn có thể thay thế nước lọc bằng các loại nước ép rau quả tươi, trà thảo mộc để tránh nhàm chán.
• Ăn các thực phẩm làm tăng nội tiết tố như đậu nành, cà rốt, khoai tây, bắp cải, bí ngô, mè đen,… để cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
• Ăn ít nhất mỗi tuần 2 bữa cá bởi vì trong cá có rất nhiều protein, các chất béo có lợi omega-3, omega-6, omega-9 tốt cho cơ thể, giúp cân bằng hệ thống nội tiết đang bị rối loạn.
• Cung cấp các vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin E bằng các loại thực phẩm giàu vitamin như rau xanh, hoa quả và sử dụng viên uống bổ sung.
• Người đang gặp vấn đề rối loạn nội tiết tố cũng nên tránh xa các loại thức ăn nhanh như xúc xích, thịt nguội, gà rán, mì ăn liền, bim bim,… Bởi trong các loại thực phẩm này chứa nhiều chất béo no kích thích bài tiết quá độ hormone gây rối loạn nội tiết tố. Không chỉ vậy chúng còn là thủ phạm gây ra các bệnh về tim mạch, thúc đẩy tế bào ung thư tuyến vú.
• Giảm các thực phẩm chứa nhiều tinh bột như bánh mì, gạo, ngũ cốc, bún, phở,… vì chúng làm tăng lượng hormone cortisol trong cơ thể.
• Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, đồ uống có gas vì chúng sẽ làm giảm sản sinh hormone estrogen.

Tập luyện thể dục thể thao

Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên không chỉ là biện pháp điều trị rối loạn nội tiết mà còn là việc cần thiết để phòng ngừa bệnh tật nói chung.

Các chị em có thể lựa chọn cho mình những bài tập thể dục phù hợp với bản thân (như chạy bộ, yoga, zumba…) và tập luyện đều đặn hằng ngày để hỗ trợ điều trị bệnh một cách hiệu quả nhất.

Chế độ tập luyện quá sức cũng là một nguyên nhân khiến nội tiết tố cơ thể bị ảnh hưởng. Do vậy, dù tập luyện chị em cũng nên lưu ý lựa chọn bài tập phù hợp và cường độ vừa sức.

Xem thêm: 9 cách tăng nội tiết tố nữ tự nhiên, an toàn chị em nào cũng nên biết

Giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ, thoải mái

Những căng thẳng, áp lực, stress… không chỉ là nguyên nhân mà cũng chính là biểu hiện khi rối loạn nội tiết tố nữ. Vì vậy để điều trị căn bệnh này, chị em cần tạo cho mình tâm trạng thái mái, lạc quan, vui vẻ, tránh những suy nghĩ tiêu cực.

Chị em có thể đọc truyện, xem phim, mua sắm, nói chuyện với bạn bè mỗi ngày để cải thiện đời sống tinh thần, đặc biệt là chị em đã có gia đình.

Sử dụng các thực phẩm chức năng

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều các loại thực phẩm chức năng được dùng như: liệu pháp thay thế hormone được tổng hợp từ các nguồn hóa dược, các loại thực phẩm có nguồn gốc dược liệu, thực vật. Tuy nhiên để chọn được cho mình loại thực phẩm chức năng phù hợp nhất chị em cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để điều trị bệnh đạt hiệu quả tốt nhất.

Bệnh rối loạn nội tiết tố nữ là một căn bệnh phổ biến và có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Để phòng ngừa và điều trị rối loạn nội tiết, chị em cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý phối hợp với các phương pháp sử dụng thuốc để nhanh chóng đạt hiệu quả điều trị bệnh.

Hy vọng những thông tin trên có thể cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần thiết xoay quanh bệnh lý này và giúp chị em giữ cho mình một sức khỏe tốt nhất.

Thông tin hữu ích:

• Viên uống nội tiết tố Hàn Quốc nên mua loại nào? 5 sự lựa chọn hàng đầu
• Top 10 thực phẩm chức năng nội tiết tố dành riêng cho chị em